Sause(-pudènt)
Salix foetida
Salicaceae
Nom en français : Saule fétide.
Descripcioun :Lou sause-pudènt es un pichot aubret que trachis dins li relarg umide en mountagno. Soun port douno d'èr à-n-aquéu dóu sause-di-fueio-astado, mai se n'en destrìo que sis enflourejado e subretout si fueio soun tóuti dos mai courteto. Li fueio fan de 1 à 4 cm, soun bèn reguliero e rigido. i'a de pichòti glando roujo sus li bord (fotò), soun sènso péu emé pas gaire de costo. Lou bos, souto la rusco, èi rega.
Usanço :Tóuti li rusco de sause caupon de salicino que douno d'acide salicilì dins lou cors, ço qu'ajudo à abeissa li fèbre.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 0,2 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salix
Famiho : Salicaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Ribo de palun
- Prado umido
- Gaudre
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Salix foetida L., 1753
Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753